Rakı - Balık - Kemençe

Akçakoca

Akşamın ilerleyen vaktiydi, ışık iyice azalmıştı, optiğim max f/4’e kadar açılıyordu, ama Karadeniz kıyısındaki Akçakoca’da karşıma çıkan bu meclise kayıtsız kalamazdım. Evet, bir noktadan sonra neşe zirve yaptı ve horona geçildi J 

Sofraya buyur edilmeme rağmen teşekkür edip fotograf çekmekle yetindim. Yabancıyla sofrayı paylaşmak dünyada benzerine nadiren rastlanan, bizi biz yapan, özenle muhafaza etmemiz gerektiğini düşündüğüm bir gelenek. 

Bu fotografın, anısı dışında, beni  düşündüren başka bir yönü daha var. Önce aşağıdaki kontakt baskıyı paylaşmak istiyorum:

Büyütmek için tıklayın

Bu filmi nerdeyse 6 yıl önce çekmiştim ve o dönemlerde kırmızıyla işaretlediğim kareyi basmıştım. Pek içime sinmeyen  bir fotograf olmuştu, ama niyesini çok analiz etmeden arşive kaldırıp unutmuştum. Sonra geçen Cuma günü kontakt baskıyı çıkarıp tekrar dikkatle incelerken işaretli kareden hemen sonraki fotografa takıldım (17 numara). Bunu nasıl kaçırmıştım? Bu fotograf serisinde, karmaşaya bir bütünsellik vermek için, gözüm dönüp dolaşırken uğrayabileceği veya takılıp kalabileceği bir odak istiyor (buna genel bir “kural” demeyeyim ama bence iyi bir kılavuz). İkinci fotografta kemençe çalan adamın kalkık kafası ve yüzündeki gülümseme bu odağı sağlıyor; ilk fotografta ise kemençe çalan adamın iki yanındaki adamlar arasında geçen diyalog hoşuma gitmiş olacak ki bu kareyi basmak üzere işaretlemişim, ama sonra bunun fotografı yeterince taşıyamadığını hissetmiş olmalıyım. Neyse, bu keşiften sonra dün en baştaki fotografı bastım.

Lafı biraz dolandırdım, lakin varmak istediğim bir yer var. Yanında sayısal makinası olan bir arkadaşla fotograf çektiğimde şu senaryoyu sıklıkla görüyorum: “Aa, kart dolmuş (çünkü aylardan beri boşaltılmamış?), hemen hızlıca birkaç fotograf sileyim de yer açılsın”. Bunu gördüğüm zaman kendine şans verilmeyen, bir daha geri gelmemecesine yok olan o fotografların kaderini düşünürüm. Belki bir yıl sonra, beş yıl sonra, onbeş yıl sonra, çekenin fotograf anlayışı evrildikçe o fotograflara başka bir gözle bakılacaktı. Burada gösterdiğim kare için film kullanmasaydım, 16 kare yerine sayısal makinayla 160 kare çekseydim, yarısını ilk yarım saat içinde silseydim, kırmızıyla işaretli kareyi bir kenara ayırıp kalanını hard disk’in karanlık bir köşesine koysadım,  bugün geri dönüp o kenara ayırdıklarımı başka bir gözle değerlendirme fırsatım ve isteğim olur muydu?  Ya silinmiş olanlar? Bu blog’u uzun süredir takip edenler sayısal fotograf mevzusuna nerdeyse hiç girmediğime dikkat etmişlerdir. Hem gereksiz bir karşılaştırma ve kamplaşma içine düşmemek, hem de mevzuyu çok dağıtmamak için bundan kaçınıyorum. Ama sayısal fotografın büyük bir avantajı gibi görülen ve gösterilen, “dilediğin kadar çek, kötü olanı sil” sloganının ve bununla gelme tehlikesi yüksek olan disiplin eksiğinin fotografçı için yararını/zararını iyi değerlendirmekte fayda var. Burada gösterdiğim fotograf ve kontakt baskı bana analog fotografın dezavantajı gibi gösterilen yönlerinin avantaj olarak da görülebileceğini  tekrar hatırlattı.

İki haftalık bir ara veriyorum dostlar, ufukta yolculuk var…o zamana kadar sağlıcakla kalın!

Meraklısı için fotografın karanlıkoda hikayesi:

Bronica RF645 orta format makina, 65mm hafif geniş açı optik. Ilford HP5 filmi 1:1 sulandırılmış D76’da 13 dakika yıkadım.

Baskı için fiber tabanlı Ilford MGIV kart kullandım. Önce nerde olduğumu anlamak için negatifin marjördeki görüntüsüne bakıp “hmm, 3 numara kontrastta 20 saniye gibi duruyor bu” dedim J Küçük bir kart parçasını fotografın kalbine koydum (bugünlerde çok tutumluyum valla) , 20 saniye pozladım. Mikrodalgada kuruttuktan sonra:

Fena tahmin değil. Çok az daha istiyor. Azıcık daha kontrast da ister mi ne? Peki, iki tane daha test alacağız. Biri 3 numara kontrast ve 22 saniye, diğeri 3 numara kontrastta 11 saniye, üstüne 3.5 kontrastta 11 saniye. Yani 3.25 kontrastta 22 saniye diyebiliriz. Evet, fotografın temelini sağlam atmaya çok dikkat ederim.Yine mikrodalga sonrasında:

Soldaki 3.25, sağdaki 3 numara kontrast. Kart yüzeyindeki yansımalardan çok belli olmuyor ama 3 numara kontrast ve 22 saniye tam istediğim gibi. 

Tamam, bir düz baskı yapalım bakalım.

Tahmin ettiğim gibi, soldan sağa doğru fotograf gittikçe açılıyor, çünkü üstü kapalı mekan sağdan ışık alıyordu. Peki, sağa daha fazla poz vereceğiz. Öndeki masa da benzer şekilde daha fazla ton ister. Sağ arka planı ne yapacağız? Ordaki karmaşa rahatsız ediyor, hele o beyaz levha direkt gözü üstüne çekiyor.

Burada  göstermeyeceğim iki deneme daha yaptım. Birinde ful baskı ile karenin sağına ve masaya %30 ilave poz verdim. Yeterli olmadığını görüp bir sonraki baskı için %50 ilave pozda karar kıldım. Ayrıca fotografın en üstünü ve sol üst köşeyi de biraz koyulaştırmak iyi olabilir diye düşündüm. Diğer denemede ise arka plandaki levha için kontrastı 1 numaraya düşürüp birkaç ilave poz denedim. Neticede diyaframı 2 stop açıp levhayı 50 saniye daha pozlamaya karar verdim.

Bu levha için L şeklinde kestiğim iki karton parçası kullandım. İlave pozlar için bunlarla aşağıdaki gibi istediğiniz şekilde ve büyüklükte dikdörtgenler oluşturabilirsiniz.

Bütün bu denemelerden sonra final fotografı aşağıdaki baskı planında gösterdiğim şekilde pişirdim.

Ana poz, 3 numara kontrastta 22 saniye.

1. Kırmızı hattın sağına doğru sürekli hareketli bir karton parçası ile ilave 11 saniye (17 Şubat 2013  Kapadokya fotografındaki videoda gösterdiğime benzer şekilde).
2. Elime şekil vererek mavi hattın aşağısına doğru 11 saniye.
3. Düz bir karton parçası ile karenin tavanına 7 saniye. Sol üst köşeye yine elime şekil vererek 7 saniye daha.
4. L şeklindeki kartonlar ile arka plandaki beyaz levhaya (yeşil ile çevrili alan) 1 numara kontrast filtresiyle 50 saniye (Niye 1 numara burada). Diyafram da 2 stop açıldı.
5. Son olarak, sağ üst köşeye 7 saniye.

Bu noktaya varmak en az bir, belki birbuçuk saatimi almıştır herhalde. Eee, vakit alıyor bu işler. Emek olmadan fotograf olmuyor.

Fiber tabanlı 30x40cm Ilford MGIV karta baskı:

Leğenin üstünde Fix yazıyor ama içindeki su...kimyasallara mümkün mertebe elimi sokmuyorum, maşa kullanıyorum.