Kapalıçarşı'da Maşallah

Kapalıçarşı, İstanbul, 2012

Kapalıçarşı’da sünnet kıyafetleri satan bir dükkan ve cafcaflı kıyafetler içinde grotesk suratlı  çocuk mankenler.

Meraklısı için teknik bir muhabbet:

İki hafta önce Ilford Delta3200 hakkında yazarken  f/2.8 diyafram ve 1/60 enstante ile Kapalıçarşı’da fotograf çekmekten bahsetmiştim. Bu böyle bir fotograf işte. Makina orta format Rolleiflex TLR. Filmi ISO3200 değil de EI1000’de pozladım ve 20 derecedeki sulandırılmamış stok ID-11’de 10.5 dakikada yıkadım.

Negatif gayet iyi, ama Delta3200 sanki Ilford DDX’te daha ince grenli çıkıyor.

Son zamanlarda selenyum tonerin güzelliğini tekrar keşfetmeye başladım. Daha doğrusu, selenyum tonerin Ilford Multigrade kartı adam edebileceğini keşfettim.  Ilford MG, warmtone versiyonunun aksine bence özellikle ara tonlarda ve siyahların derinliğinde biraz zayıf kalıyor. Nispeten güçlü bir selenyum tonlamanın kartı adeta dönüştürdüğünü fark ettim. Detayları aşağıda anlatacağım.

Önce düz bir baskıya bakalım:

Düz baskı

3.5 numara kontrast filtresi ile 17s’lik bir poz gayet düzgün sonuç veriyor.  Bu şekilde bırakmayı tercih eden de olacaktır ama fotografın üst yarısı biraz daha kuvvetli tonlar ister diye düşündüm.

Baskı planı

Elimi kullanarak önce yukarıdaki kırmızı hattın üst kısmına 4 saniye, yani ana pozun %25’i kadar ek poz verdim:

Ardından yine elimi kullanarak mavi hattın üst kısmını 5 saniye daha pozladım: 

Bütün bu ilave pozlar aslında tek “hamlede” yapıldı. Saniyeleri sesle duyuran bir metronom kullanıyorum. Metronom çalışırken elimi kırmızı hattaki pozisyona getirdim, kırmızı filtreyi kenara çekip 4 saniye saymaya başladım. 4 saniye dolunca elimi yukarı kaydırıp mavi hattın üstüne  ve gittikçe sola doğru kayarak 5 saniye daha saydım.

Geliştirme banyosu için ham kimyasallardan evde hazırladığım Ilford ID-20 formülünü kullandım.

Fotografı bir süre yıkadıktan sonra selenyum tonlamaya geçtim. Kodak Rapid Selenium Toner markalı bu toneri değişik sulandırma oranlarında kullanmak mümkün. Ayrıca her kartta da etkisi çok farklı olabiliyor. O yüzden testler yapmaktan başka çare yok. 1+19 sulandırma oranını (1 birim toner + 19 birim su) Ilford Galerie kartta birkaç hafta önce denediğimde 15 dakikalık tonlamadan sonra artık pes ettim, çünkü bu şekilde tonlanmış ile hiç tonlanmamış baskı arasında ben hiçbir fark göremedim. Bu tecrübeden sonra Ilford MG için sulandırma oranını 1+9 yapmaya karar verdim ve işin rengi değiştiverdi.  Yaklaşık 5 dakikadan sonra Ilford MG kartta gözle görülür şekilde kontrast hafif artmaya, ara tonlar ayrışmaya ve bütün ton paleti çok hafif bir mora kaymaya başladı. Aşağıda 5 dakika tonlanmış bir baskıyı görebilirsiniz:

Selenyum tonlanmış 24x30cm baskı. Kart Ilford MGIV

Tonlanmış Ilford MGIV ile tonlanmamışı arasında çok bariz bir canlılık farkı var. Hiç denemediyseniz mutlaka denemenizi öneririm.

Selenyum tonerin zehirli ve kanserojen olduğunu, iyi havalandırılmış bir ortamda ve kesinlikle eldiven ile kullanılması gerektiğini hatırlatmak isterim.

Geçen haftasonu sepia üstüne selenyum toner kullandığım bir baskı yaptım. Valla o kadar güzel oldu ki, her akşam eve geldiğimde çıkartıp bakmaktan kendimi alamıyorum J Altı üstü bir çiçek fotografı halbuki. O fotografı da haftaya paylaşayım diyorum.