 |
| SPUR HRX-3 New - A ve B olmak üzere iki kimyasaldan oluşuyor |
Analog fotografçı camiasında sıkça rastladığımız karamsarlığa aslında hiç gerek yok. Film, kart ve kimyasallarda hem büyük hem de niş üreticilerin ürünlerinde çeşit bol, kalite ise en üst seviyede. Bu niş üreticilerden birisi Alman SPUR (Speed Photographie + Ultrahigh Resolution) firması. SPUR öncelikle günümüzün yüksek teknoloji filmlerine göre optimize edilmiş geliştirme banyolarıyla biliniyor.
Bazı blog yazılarımın İngilizce çevirilerini The Online Darkroom'da yayınlayan Bruce Robbins birkaç ay önce bir iki SPUR ürünü denemek ister misin diye sorunca hayır diyemedim. Çünkü bu aralar ham kimyasallardan kendi geliştiricilerimi hazırladığım, farklı formülleri denediğim, birbirleriyle karşılaştırdığım bir dönemden geçiyorum. Bunların arasında high-tech bir ürün olsa fena olmaz diye düşündüm. İşte şimdi burada ilk izlenimlerimi aktaracağım SPUR HRX-3 New bu vesileyle elime geçti.
SPUR HRX-3 New, yukarıdaki fotograftan da görüleceği üzere, biri A, diğeri B olarak nitelendirilen iki 250ml'lik küçük plastik şişede geliyor. Sulandırma oranları çok yüksek. Mesela, birçok film için sulandırma oranlarının ve banyo sürelerinin verildiği kullanma kılavuzunda Kodak Tmax400 için 1+20 sulandırma oranı belirtilmiş. Yani 600ml geliştirme banyosu hazırlamak için bir şırıngayla A'dan 14ml, B'den 14ml çekip karıştırmak, üstüne bunu 600ml'ye tamamlayacak kadar su eklemek gerek. Hesaplarıma göre 2x250ml'lik kimyasalla en az 30 film yıkayabilirim. 5 litrelik ID-11'in 16 filme yettiğini düşündüğüm zaman bu epey yer kazancı demek. Gerçi benim için çok problem değil. Performansı iyi olsun, ben her kimyasala yer bulurum.
Daha ilk filmle beraber pussuz, tertemiz ve güzel negatifler elde edince bu geliştirme banyosunu gönül rahatlığıyla kullanabileceğimi anladım. 15.5x23.3cm'lik baskılardan tarama olan aşağıdaki fotografları HRX-3 New'u başka bir geliştiriciyle karşılaştırma kaygısı olmadan çektim. Gerçek hayat içinde, farklı durumlarda ve ışıkta nasıl sonuç verdiğiyle ilgili bir hissiyata ulaşmak istedim. Yaygın kullanılan ID-11/D76 geliştiricileri ile karşılaştırmalı bir testi, belki 40x50cm'lik baskılar içerecek şekilde, başka bir yazıya saklıyorum.
İlk fotograf Gezi olaylarının yaşandığı dönemden çatışmasız bir Pazar günü. Taksim meydanı hınca hınç dolu. Pert olmuş bir belediye otobüsü artık biraz "turistik" amaçlı kullanıma kaymış.
 |
| Taksim, Haziran 2013 |
Baskıya doğrudan bakmak kadar olmasa da detay ve gren hakkında belki biraz fikir verebilir diye kareden bir kesitin yüksek çözünürlüklü taramasını da paylaşayım:
 |
| Kesit - 1200 dpi tarama - büyütmek için tıklayın |
Kullanma kılavuzu Tmax400'ü EI320'de pozlayın diyor. Ben bu filmi birazcık daha iyi gölge detayı için hep EI200'de pozlamaya alıştım. Buradaki bütün fotograflar için de EI200 kullandım. Kılavuzda önerilen süreye ve ajitasyon yöntemine sadık kalınarak geliştirilmiş negatif tertemiz ve zengin detay içeriyor.
 |
| Negatif - büyütmek için tıklayın |
Bu da 6x6 orta format TLR makina ile, çok sert ışıkta çekilmiş bir kare:
 |
| Eminönü, 2013 |
Orta formatta doğal olarak alabildiğine detay var:
 |
| Kesit - 1200 dpi tarama - büyütmek için tıklayın |
Sert ve zor ışığa rağmen SPUR HRX-3 New ile geliştirilmiş negatifte hiç problem yok. Hem gölgeler hem de aydınlık alanlar düz baskıyla sorunsuz karta aktarılabildi.
 |
| Negatif |
Son olarak da evde, kontrollü doğal ışıkta çektiğim, solmaya yüz tutmuş bir lalenin fotografı. Ömrümde iki lale fotografı çektim, ikisini de bu blog'a koydum. Gören çiçek fotografçısı diyecek...
 |
| 35mm SLR makinada 105mm makro optik |
Yine yüksek çözünürlükte taradığım bir kesit paylaşıyorum. Bu ebatlardaki bir baskıda aşağıdaki detaya inmek için artık büyüteç kullanmak gerekeceğini belirteyim.
 |
| Kesit - 1200 dpi tarama - büyütmek için tıklayın |
Negatif, SPUR HRX-3 New'da alıştığım şekilde harika:
 |
| Negatif |
Lalenin yapraklarının içten içe parlaması hoşuma gittiği için Ilford'un dokulu Multigrade Art300 kartına da bir baskı yapmadan duramadım:
 |
| Fixer'den yeni çıkmış 24x30cm Ilford MG Art 300 karta baskı - büyütmek için tıklayın |
Kötü haberi sona sakladım. SPUR ürünleri maalesef şimdilik Türkiye'de bulunmuyor. Internet üstünden (mesela www.fotoimpex.de) getirtmek gerekiyor. Genelde bizim gümrükte ne olacağını kestirmek zor ama doğrudan SPUR'un Almanya'dan gönderdiği bu paket sorunsuz geçti. Artık şans mıdır, başka bir şey midir, onu Zeus bilir.
Şu anda SPUR şişelerini yarıladım. Diğer yarısı umarım yukarıdaki bahsettiğim karşılaştırmalı testi tamamlamaya yeter.
Uzun zaman önce, ısrarla sürdürdüğüm T-max 400 ve T-Max geliştirici kombinasyonunu hayal kırıklıkları içerisinde bıraktım. Ayrı, ayrı kendine has çok yüksek nitelikleri olan bu iki üründen nedense bir ikili olarak memnun kalmadım. Öncelikle, Kodak'ın vermiş olduğu sürelerde büyük hata olduğuna inanıyorum.
YanıtlaSilŞu anda Tri-X 400 ve D-76 klasik ikilisinden pek memnunum. Yeni Tri-X, T-Max 400'den daha az grenli. Zaten, T-Max 400'ü hep biraz grenli bulmuşumdur. Herhalde Tabular film olması beklentilerimi yükseltti.
SPUR HRX-3 ve Tmax 400 kombinasyonundan aldığın sonuçlar çok etkileyici doğrusu. Gren gözükmediği gibi, çözünürlük ve akutans bir hayli iyi gözüküyor. Genelde herzamankinden az grenli sonuçlar veren banyolar, greni traşlıyarak bunu başarırlar. Tabii, bu durumda çözünürlükten fedakarlık yapmak gerekir. Ancak, burada böyle birşey gözlemleyemedim. Her halukarda bir kazan-kazan formülü gibi duruyor.
Mutlaka denenmesi gereken bir kombinasyon. Sayende haberimiz oldu. Çok teşekkürler.
Alparslan.
HRX-3 iyi olmasına iyi de, şu ana kadarki tecrübelerime göre internette yazılıp çizildiği gibi sihirli bir formül de değil, yani D76'dan öyle çok bariz daha iyi olduğunu iddia edemem. Gerçi ne bekliyorum ki? ISO400 filmden ISO50 greni mi bekliyorum? Yani olacak iş değil. Böyle düşününce HRX-3 belki de filmin potansiyelini sonuna kadar kullanıyor diyebilirim.
YanıtlaSilTmax banyoyu yıllar önce çok kısa kullanmıştım ve o zamanlar kanım pek kaynamamıştı, niyesini detaylı analiz etmemiştim. Belki de çok enerjik olduğu için aydınlık alanlar fazla gelişiyor...emin değilim.
TriX + D76 harikadır.
Selamlar, sevgiler
Hi Omar, I have a question for you, who surely have more experience than me in the darkroom. You say that you are used to shooting with rolls whose box speed is 400 ISO to 200 ISO. Have you done any tests? And above all, how do you expose with the camera? In many articles that I have read on customizing the speed of 35mm films, they do not take into account how you will actually expose in practice but only talk about exposure to the 'zone system', which is not very practical for street photography. Do you develop more or less? Thanks Helmut
YanıtlaSilHi Helmut. When you ask "how do you expose with the camera" do you mean how I take a light reading? Because otherwise it's very simple really, you just set the ISO to 200 and meter as usual. I personally use a hand held light meter (set to ISO 200) and use it in incident mode. For street photography that means I take a reading, set the shutter speed & aperture and as long as the light remains the same I keep the same setting. If the light changes (cloud, indoor etc) I take another reading..and so on.
YanıtlaSilI have done tests. But my preference is based on printing in the darkroom. If you are scanning overexposing the film may not be ideal; I hear a thinner negative is better for scanning. Personally, I prefer a gutsier negative - with plenty of detail in the shadows - for printing (more exposure = better shadow detail).
My film development is such that I can print on average contrast in the darkroom (so that I have headroom in either direction if the need arises).
But at the end of the day, if you expose at box speed it's not the end of the world. I guess I could live with exposing at box speed.
Hi Omar, thank you for your answer and congratulations on your darkroom work: it’s very inspiring for me. I believe that, beyond the trends of recent years, which have caused film and paper prices to skyrocket, there are also young people who see analog photography as a more reasonable alternative to what, in my opinion too, has become the madness of social media. Seeing a blog like yours, which truly conveys a passion for printing and a certain type of photography, has been very encouraging for me!
YanıtlaSilI also think it's not the end of the world to expose at box speed, but I'm looking for the simplest way to get a film with medium contrast to be able to print with the enlarger. I guess you do the incident reading on the shadow areas... did you reduce the development time accordingly with the d76? Did you find differences in printing between the diffused light of the meopta and the condenser of the focomat? Thanks and bye
Hi Helmut. I've been mixing up the D76 formula from raw chemicals for quite a while and my development times are a bit longer than the commercial version (I don't know why that is; maybe the quality of the chemicals, I have no idea). So I'm not sure whether I reduce development time :)
SilBecause you say you are looking for the simplest way, may I suggest you pick a conventional 400 ISO film like TriX or HP5, bracket one stop over and under while you shoot and then develop according to the manufacturers instructions for box speed. If the negatives produce prints to your liking at Grade 2 (with a condenser head) or Grade 3 (with a diffusion head) then don't change the development time. If you find you want to use a higher grade for good contrast then increase development time by 15% to 30% higher next time. If on the other hand you find you get better prints at Grade 1 or even lower, then your negative is too contrasty. Then reduce development time.
Judge the prints you make from the normally exposed frame, the under and overexposed frames in a similar fashion and adjust accordingly.
I'm sorry but there is no fixed and simple answer. How you meter, how you agitate during development, how accurate your thermometer is are all factors that come into play. But on the other hand, there's a lot of room for error built into the system. It's quite difficult to completely muck it up. I have printed from awfully underexposed negatives and the prints might require some extra effort, but they still look alright.
As for your other questions...the Focomat is exactly one grade harder than the Meopta. And incident reading measures incoming light, in other words you don't measure shadows or highlight in the scene, that would be called reflective metering.
I hope this is helpful.
All the best!
Hi Omar, you were a great help and confirmed what i've been thinking for a while. i hope you can get back into the darkroom soon. thanks again!
YanıtlaSil