Vinales, Küba |
Küba'nın batı ucundaki Vinales bölgesinde karasaban ve çiftçi.
Bir dosta bu fotograf için sözüm vardı. Dün gece 40x50cm'lik Ilford MG Warmtone karta aşağıdaki baskıyı yaptım, sabah da fotografını çektim. Ne yalan söyleyeyim, biraz canım sıkıldı, çünkü kontrastı abartmışım diye düşünüyorum. Selenyum tonerin de etkisi var bunda. Bugün biraz daha yumuşak bir versiyon bastım, şimdi yıkanıyor. Artık yan yana koyup ona göre karar vereceğiz.
Fotografın asılacağı mekandaki ışık durumuna da bakmam gerekecek. Bu o kadar önemli ki. Siz normal gün ışığına göre karar verirsiniz, sonra fotograf çerçevelenir ve azıcık daha loş bir yere asılır, o zaman da bütün tonlar tepetaklak olur. Mümkünse, baskının tonlarını fotografın asılacağı noktaya göre ayarlamaya çalışmakta fayda var yani.
40x50cm kağıt tabanlı (FB) Ilford MGIV Warmtone karta baskı |
40x50cm benim şu ana kadar çıktığım maksimum baskı boyutu. Bu büyüklüklerde artık pratik zorluklar başlıyor. En başta leğenler çok büyük. Onlar için yer bulmak, baskı esnasında olmasa da sonraki yıkama aşamasında beni epey zorluyor. Kartın büyüklüğü de sıkıntılar yaratabiliyor. Bir leğenden diğerine aktarırken iz bırakan bükülmelerin olmaması için çok dikkatli olmak lazım mesela. Hele rüzgarlı havada balkona çıkıp fotografı orada tonlayayım falan derseniz o koca baskının çamaşır gibi havada uçuşması sizi şekilden şekile sokabilir :)
Meraklısı için fotografın karanlıkoda öyküsü:
4.5x6cm'lik orta format Kodak Tri-x negatifi 1+1 sulandırılmş D76'da yıkamıştım.
Tarayıp buraya koyabilmek için parlak Ilford RC karta biraz daha yumuşak kontrastlı bir versiyon bastım. Flatbed tarayıcılarda böylesi daha iyi sonuç veriyor. Daha önceki baskılardan poz süresinin ve kontrastın ne olduğunu üç aşağı beş yukarı biliyordum. Önce fotografın en önemli kısmından 3 numara kontrast ve 20s'lik poz süresi ile bir test aldım. Baktım ki fena değil, bu sefer tüm kareyi aynı kontrast ve poz süresini kullanarak bastım.
Test ve düz baskı |
Birazcık daha kontrast istiyor, ama önce gökyüzünü halledelim, orayı yoğunlaştıralım. Daha önceki bir yazıda bahsettiğim gibi ilerleyerek, sadece gökyüzünü kapsayacak şekilde kesilmiş bir kart parçasına poz denemeleri yaptım. Biraz uğraştıktan sonra aşağıdaki şemada gösterdiğim şekilde göğü basmaya karar verdim: bir karton kullanarak açık mavinin üstüne 5s, laciverdin üstüne 5s, sarının üstüne 5s, yeşilin sağına doğru 5s, son olarak kırmızının sağına doğru, ve yavaş yavaş kartonu sağ kenara doğru hareket ettirerek 5s daha.
Ben tabii burada sadece neticeyi veriyorum ama oraya ulaşmak için illa ki birden fazla test oluyor. Bu testlerin herbirini ise aşağıdaki gibi düz baskının üstüne yapıştırarak değerlendirmek mümkün...kağıt tasarrufu yani.
Gök için test |
Tamam, göğü hallettik, fakat kontrast biraz düşük demiştim. Ne yapacağız? İlk akla gelen yarım numara yukara çıkmak, yani 3.5 numara filtre kullanmak, değil mi? Peki o kontrast fazla gelirse? Tecrübeye istinaden biliyorum ki burada 3.5 fazla gelecek. Yani kontrastın dozunu çok ince ayarlamak gerekiyor. Pozun bir miktarını 3, kalanını ise 3.5 numara filtre ile vermek bir yöntem. Ama bu fotografta ben en sonda 5 numara, yani en yüksek kontrast filtre ile kısa bir ilave poz daha çaktım. 20s'nin üstüne 5 numara filtre ile 4s daha poz versem ne olacak, bunu görmek için yine bir kart parçası kestim ve söylediğim gibi pozladım. Yukarıdaki gibi, bunu da düz baskının üstüne yapıştırıp etkiyi görebilirsiniz, az mı olmuş, çok mu olmuş kararını buna göre verebilirsiniz.
Kontrast için test |