 |
| İstanbul, 2014 |
"Kertesz" diye heyecanla geçirdim içimden, yanından geçtiğim bankta bu sahneyi görünce.
Andre Kertesz'in kitaplarına, fotograflarına yıllardan beri bakarım. Ve ne zaman karşıma "Disappearing Act" çıksa orada durur, sırrı çözmeye çalışırım. Hala çözebilmiş değilim. Andre usta karanlıkodada bir numara mı çevirmiş, yoksa başka bir halt mı var bilemiyorum. Sizin malumatınız/fikriniz varsa lütfen yorumlar kısmında belirtiniz, beni bu dertten kurtarınız.
Bizim fotoda tabii Andre babanınkindeki gibi bir ustalık, bilmece, sır yok; neyin ne olduğu ayan beyan ortada.
 |
| Disappearing Act - Andre Kertesz |
Karanlıkoda notları:
Fotografın sağ kenarına dikkatle bakarsanız koyu bir leke görürsünüz. Geçen senelerde başıma tam anlamıyla bela olan bir kabustu bu. Orta format filmlerimi yıkarken bir şekilde spiral ile film arasında hava kabarcığı oluşuyor, bu da oralarda yetersiz gelişmeye neden oluyordu. Bu kabarcık oluşumunu anlamaya ve çözmeye çalışırken aşağıdaki fotografı çekmiştim. Kırmızı oklar baloncukların film ile spiral arasına nasıl inatçı bir şekilde sıkıştığını gösteriyor.
E kardeşim, tankı her ters düz edişten sonra altını sehpaya vursana demeyin, çünkü zaten yapıyorduk herhalde bunu. Ama kabarcıklara nedense tesir etmiyordu. Apartmanı güm güm inlettiğim çok vurma şekli denedim, her birinden sonra tankı açıp bizim çocuklar ne yapmışlar diye baktım. Hatta bir ara ümidi kesip hiç çalkalamayayım, Paterson tanklarla gelen çubuklar ile spirali çevireyim dedim, ama o da başka problemler yarattı. Neyse, en sonunda bir yöntem buldum: tankın sadece altını değil, yanlarını da mermer sehpanın kenarına birkaç kez vurmam gerekiyor, baloncukları ancak bu patlatıyor. Böylece problem %99 çözüldü. Çok nadir de olsa hala başıma gelebiliyor ama...bu fotoda olduğu gibi! Belki sizin de benzer bir probleminiz olabilir diyerek başımdan geçenleri yazayım dedim. Probleminiz yoksa...problem yok o zaman, dokunmayın :)
Baştaki foto için orta format Pentax645 makinada Tmax400 film kullandım, onu da ev yapımı FX-37 formülüyle yıkadım (1+3 sulandırma ile 9 dakika). FX-37 benim istediğimden biraz grenli sonuç veriyor. Öyle olduğunu formülün mucidi söylüyor zaten. Orta format ile yine fena değil ama 35mm için kullanmam. Şahsen FX-15 veya D76/ID11'i tercih ederim. Tabii bu yorumum Tmax400 film ve benim beğeni anlayışım özelinde. Belki başka filmlerle daha iyidir. Mesela Delta3200 ile iyi diyenler var.
Haydi sağlıcakla kalın, sizi mutlu eden fotograflar çekin...
Tri-x'den soğunur mu yav? O da şahane film.
YanıtlaSilYaptığıma itme/çekme demeyelim de, zengin gölge detayı oluşturacak şekilde pozlama demeyi tercih ederim. Bir keresinde 200-400-800-1600-3200 şeklinde peşpeşe yaptığım poz taramasını 2x banyo süresinde yıkamıştım. 1600 hızında çekilmiş kare rahatlıkla basılabiliyordu, gren de öyle çok kötü değildi. Ama 1600 üstü hızlarda artık görüntü iyice kayboluyor.
Kertesz'in o çalışması fotomontaj unsurlar da içeriyor. O resmin bu halini tahminim az kişi görmüştür. Buyrun:
YanıtlaSilhttp://www.metmuseum.org/collection/the-collection-online/search/264135
Yapıyı bilemedim ama araştıracağım... Belki bir arkadaşının yazlık evi, bir çardak kimbilir? açık iki katlı bir teras büyük ihtimalle...1950 Amerikan modernizmini anımsatan bir iş...neyse, Arkadaşı merdivenden çıkarken kayboluyor, büyük ustaya yeterince soyut ve sürreel gelmemiş olacak ki teras döşemesinin bir parçasını kesip adamdan abajur da yapıyor! Dahiyane ama fotoğraf değil!
Ve sunuş şekline bakarsak bunu bilhassa vurgulamak istediğini yani ortada kandırmaca olmadığını da görmemiz lazım...
Sizinki ise harika bir sokak anı ve sürreelliği kendinden...ve bence cidden müthiş! bana daha ziyade Elliott Erwitt'i hatırlattı.
Çok teşekkür ederim. Linkteki sunuşu görmemiştim; her şeyi açıklıyor!
Sil