 |
| Balıkesir, 2013 |
Faruk Akbaş'ın "Türkiye Fotograf Rehberi" çok detaylı ve kapsayıcı olmamakla beraber mütevazi ve şirin bir kitap. İlk yayınlandığı 1999'da almıştım sanırım. Hala arada sırada karıştırmayı severim. Bu kitapta tek paragraf ve fotografla değinilen bir konu Balıkesir'deki ahşap yeldeğirmenleri. Yıllardan beri aklımda olmasına rağmen Balıkesir'den her geçişimde bunları görmeyi ertelerim çünkü hep bir yerlere yetişme telaşı oluyor. Geçen Mayıs'ta nihayet şeytanın bacağını kırabildim, kitaptaki yol tarifine uyarak ve bir iki yerde köylülere danışarak yeri buldum. Birkaç tane yeldeğirmeni bekliyordum ama maalesef sadece biri ayakta kalabilmiş. Diğerleri aradan geçen zamanda yıkıldı mı, yoksa daha geniş bir coğrafyaya dağınıklar da ben sadece bir tanesini mi gördüm bilmiyorum. Köylüler sadece bunu işaret ettiler. Bu fotografta gördüğünüzün durumu da çok içi açıcı değildi. Biraz etrafında dolandık, üstünde bulunduğumuz tepeden inişli çıkışlı coğrafyayı seyrettik, fotograflar çekip ayrıldık.
 |
| Fiber tabanlı Ilford Multigrade Warmtone karta baskı ve kitap. |
Faruk Akbaş'ın kitabından söz açmışken kendisiyle ilgili kısa bir anımı da anlatayım. Sanırım 1997 yılıydı. İlk ve son fotograf kursumu Faruk Akbaş'ın kurduğu Fotografevi'nde almıştım. O zamanlar Fotografevi şimdiki yerinde değildi, İstiklal Caddesi'nde, Fransız Konsolosluğu'nun köşesindeki Aksanat'ın yanındaki binadaydı. Daha dia film kullanıyordum, siyah beyazla ilgili hiçbir şey bilmiyordum. O kursta biraz karanlıkoda da anlatıldı. Artık sadece ben mi meraklıydım hatırlamıyorum ama karanlıkodada tek başıma kalmıştım. O zamanki cehaletle sen kalk 100'lük bir fotograf kartı kutusunu gün ışığında aç. Yandılar tabii. 10x15cm Forte kartlardı diye aklımda kalmış. Bir de sonra siyah poşetlerine geri koymuştum! Neyse, hasıraltı etmedim, gittim Faruk'a söyledim. "Hadi yaa" deyip suratını ekşitmişti biraz ama daha da fazla problem etmemişti, karşısındaki toy delikanlıyı üzmemişti. Gelin görün ki o yaktığım kartlar yıllardan beri içimde dert olarak kaldı :)
Meraklısı için ev yapımı canavar gibi film banyosu:
Bir seneden beri ham kimyasallardan hazırladığım değişik film ve kart banyoları deniyorum. Özellikle film banyoları içinde şu ana değin en çok beğendiğim "Thornton Çift Banyo" (TÇB) isimli formül oldu. O yüzden eğer aranızda bu işlere merak salmış olan varsa bu formülü mutlaka denemesini öneririm çünkü harika sonuç veriyor.
Malum, D76 veya ID11 gibi banyolar tek bir karışımdan ibaret. TÇB ise bunlardan farklı olarak aşağıda A ve B olarak belirttiğim iki ayrı karışımdan oluşuyor. Ve yine farklı olarak performans kaybı olmadan tekrar tekrar kullanılabiliyor. Ham kimyasallar içinde sadece metol daha zor bulunuyor (Sirkeci'de var), metol dışındakileri temin etmekse hiç sorun değil.
Thornton Çift Banyo formülü:
***
A)
~40 santigrat derecede 750ml su
Metol: 6.5g
Sodyum Sülfit: 85g
Karışım soğuk suyla 1 litreye tamamlanır
B)
~40 santigrat derecede 750ml su
Sodyum Metaborat: 12g
veya Sodyum Metaborat bulunamıyorsa onun yerine
9.6g Sodyum Karbonat + 2.4g Borax
Karışım suyla 1 litreye tamamlanır.
***
Film yıkama süreci şu şekilde:
1) Tanka A banyosu dökülür
2) 4-5 dakika alışageldiğimiz şekilde film bu banyoda yıkanır
3) Süre dolunca A banyosu kendi kabına dökülür
4) Hiçbir ara yıkama vs
yapmadan bu kez tanka B banyosu dökülür
5) Yine 4-5 dakika alışageldiğimiz şekilde film B banyosunda yıkanır
6) Süre dolunca B banyosu kendi kabına dökülür
7 ) Alışageldiğimiz şekilde stop (veya su) ve sabitleme banyoları ile yıkama tamamlanır
Burada önemli birkaç nokta var. En önemlisi A'ya B'nin kesinlikle karışmaması. Bunun dışında solüsyon sıcaklıkları ve banyo süreleri için herkesin kendi filmi için testler yapmasında fayda var. Eğer Kodak Tmax400 kullanıyorsanız hem A hem de B'de 21 derecede 5'er dakika yıkamayı başlangıç noktası olarak öneririm. Kendi filmimi bu şekilde yıkıyorum ve memnunum.
Literatürde bu tip banyolarda sıcaklığın ve geliştirme sürelerinin önemsiz olduğu yazıyor. Bu doğru değil! Bizzat farklı sıcaklıklar ve süreler denedim ve ikisi de kesinlikle etki ediyor. Hatta sadece A banyosunda süreyi uzatarak bile yeterince gelişme sağlanabiliyor. Zaten nasıl olmasın ki? Çok eski film banyolarından D23'te de sadece metol ve sodyum sülfit var.
TÇB ve diğer "divided D23" türevi çift banyoların bir güzelliği hem A hem de B'nin tekrar tekrar kullanılabiliyor olması. A için 15 rulo film deniyor ki ben şu anda 15. filmdeyim ve hala iyi sonuç alabiliyorum. B içinse 10 rulo film deniyor ama bu banyo o kadar ucuz ki her seans için sıfırdan bile hazırlanabilir. Ben daha derişik bir stok B karışımı hazırlıyorum ve her film yıkama seansı için bunu sulandırarak tek seferlik kullanıyorum.
Son bir tavsiyem, her film banyosu seansından sonra (veya bir sonraki seanstan önce) banyoları kağıt kahve filtresinden geçirip tertemiz hale getirmeniz.
Bu film banyoları kendi başlarına derya deniz. Dolayısıyla konunun her yönüyle bir blog yazısında işlenmesi, harcanması gerekecek emeği düşününce pek mümkün değil. Şayet bir sorunuz olursa iletişime geçmekten çekinmeyin. Bilgim dahilinde yardımcı olmaya çalışırım.
Buradaki fotografın filmi de Barry Thornton'un formüle ettiği TÇB ile yıkandı:
